Voor de goede orde de Russische dwerghamster gaat niet in winterslaap zoals de Syrische hamster. Bij de verandering van vachtkleur hoeft je niet bang te zijn dat hij in een lange diepe slaap duikt.
Het veranderingsproces van zomervacht naar een wintervacht gaat vrij snel. Hun vacht kan dan veranderen naar lichtgrijs tot zelfs spierwit. De buikkleur verandert eveneens en wordt geheel wit. Ook worden de haren iets langer en donziger zodat ze nog beter tegen de kou kunnen. Het veranderingsproces herken je aan de eerste grijze haren op de achterhand (kont) en in het gezicht, vooral boven de oogjes. Binnen enkele weken worden de haartjes vervangen. Je ziet in het nest en in de kooi veel meer haartjes liggen. Het is niet zo dat de haren met een normale kleur verder groeien, maar dan met een witte kleur. Wanneer je de haren goed bekijkt zie je of normale haren en witte / grijze haren door elkaar en naarmate het proces vordert vallen de normale haren uit. Dit proces hoeft niet altijd door te gaan. Soms komt het voor dat het veranderingsproces tussentijds al stopt en dat je een rare gevlekte Russische dwerghamster hebt.
Meestal zie je dat de Russische dwerghamster tijdens dit proces ook afvalt. Soms zie je dat ze veel minder eten of zelfs een nest maken waar ze maar heel weinig uitkomen. Het instinkt is dan zodanig terug gekomen dat ze net doen alsof ze in Siberië leven. In de winter kan het daar erg slecht zijn. Het kan zelfs voorkomen dat het 80 graden onder nul is. Ze blijven dan onder de grond en ze leven dan van de voedselvoorraden die ze in de zomer en herfst aangelegd hebben.
Maar hoe weten de Rusjes dat het winter is? Je denkt al snel dat het aan de temperaturen moet liggen, maar niets is minder waar. Er zijn ook Russische dwerghamsters die midden in de zomer een wintervacht krijgen. Het ligt namelijk niet aan de temperaturen, maar aan de hoeveelheid licht c.q. de lengte van de dag. Stel je voor dat in Siberië ineens koud wordt en er sneeuw valt. De Russische dwerghamster kan niet zo snel wit worden. Het is dan te laat om dan pas hun zomerjasje in te ruilen voor een winterjasje. Naarmate de winter nadert, worden de dagen korter. De Russische dwerghamster krijgt op deze wijze een prikkel dat de winter in aantocht is.
Mede omdat de Russische dwerghamster in wintervacht kan gaan is hij in het laboratorium onderzocht. Uit de wetenschappelijke experimenten blijkt dat een Russische dwerghamster gehouden bij temperaturen van 20-25 graden eveneens in wintervacht gaat wanneer hij in het donker gehuisvest wordt. Ook kwam uit deze onderzoeken naar voren dat wanneer je in de nacht een lamp voor vijf minuten laat branden, dit al voldoende is om te zorgen dat de Russische dwerghamster niet in wintervacht gaat. De meeste fokkers hebben daarom extra lampen in de kamer waar ze hun Russische dwerghamsters houden. Ze willen zo voorkomen dat hun Rusjes in wintervacht gaan en dat ze door met hun Rusjes door kunnen fokken. Een Russische dwerghamster die eenmaal in wintervacht is geweest, is nadat ze weer uit wintervacht gaan minder mooi.
Op 21 februari zijn twee Russische dwerghamsters in de kleur Wildkleur en Mandarijn naar een schemerige locatie verhuisd. Op 22 maart zijn de eerste wintervacht kenmerken te zien. Over de periode maart tot en met augustus zijn geregeld foto's gemaakt om te laten zien hoe zo'n veranderingsproces kan verlopen. De duur en de snelheid waarmee de Russische dwerghamster in wintervacht gaat is afhankelijk van de omgeveringsfactoren.
Klik op een willekeurige foto om deze te vergroten. Klik hier om meer foto's van dit project te zien.
28 februari |
13 maart |
22 maart |
22 maart |
 28 maart |
 31 maart |
 7 april |
 12 april |
 18 april |
 21 april |
 21 april |
 29 april |
 7 mei |
 7 mei |
 16 mei |
 16 mei |
 22 mei |
 4 juni |
 4 juni |
 6 juli |
 19 augustus |
 19 augustus |
Wanneer de Russische dwerghamster in wintervacht is gegaan, is hij minder vruchtbaar. Het is een fabel dat ze steriel zijn en onvruchtbaar zijn. Minder vruchtbaar betekent minder snel. In de praktijk zie je dat wanneer het mannetje wintervacht heeft gekregen, zijn ballen iets kleiner zijn. Daardoor zijn ze minder vruchtbaar. Wanneer een vrouwtje in wintervacht gekoppeld wordt met een mannetje dat niet in wintervacht zit, dan is de kans groot dat zij toch bevrucht wordt. Wanneer een mannetje weer uit wintervacht gaat (en dus nog deels in wintervacht zit), is hij alweer in staat om vrouwtjes te dekken.
In gevangenschap zie je dat de meeste Russische dwerghamsters geen wintervacht krijgen. Dit komt voornamelijk omdat wij in de avond de lampen aan doen en dat op deze wijze de Russische dwerghamster voldoende licht behoud. Toch zie je soms dat ongeacht dat er lampen branden de Russische dwerghamster in wintervacht gaat. Dit kan komen doordat er veel schaduw in de kooi aanwezig is of dat er een huisje in de kooi staat waarin ze hele avond in blijven zitten en zodoende te weinig licht krijgen en alsnog de prikkel krijgen om in wintervacht te gaan. Ook zijn er fokkers die (van nature) selecteren op het niet in wintervacht gaan. Ze houden hun Russische dwerghamsters in wat donkere ruimtes en de exemplaren die niet in wintervacht gaan, fokken het best en het meest. De exemplaren die wel in wintervacht gaan, fokken minder goed.
Hoe wit kunnen ze worden?
Meestal wanneer ze in wintervacht gaan, worden ze vlekkerig wit en grijs. Maar bij de juiste omstandigheden kunnen bijna helemaal wit worden. Op de onderstaande foto zie je een Russische dwerghamster wildkleur die bijna helemaal wit is. Je ziet eigenlijk niet meer wat voor kleur het oorspronkelijk had.
Wintervacht kan ervoor zorgen dat de Russische dwerghamster bijna geheel wit wordt
Kinderwintervacht
Soms komt het voor dat kleine Russische dwerghamsters een soort van wintervacht krijgen. In andere artikelen over wintervacht staat dat dit niet kan. Zelf denk ik dat het komt omdat bepaalde hormonen in het moedermelk komt wanneer het vrouwtje al in wintervacht zit. Maar in 2012 is bij mij dit eveneens gebeurd bij een koppel Russische dwerghamsters met een zomervacht. En dit spreekt mijn theorie tegen. De kleintjes krijgen een lichte vorm van wintervacht. Ze zijn lichter van geel, ze hebben meer gele pigment en hun buikkleur is op dat moment spierwit. Na een aantal weken trekt dit geheel weer weg.
Kinderwintervacht
Torpor
De Russische dwerghamster gaat niet in winterslaap. Maar er is naast het wintervacht proces een ander proces dat torpor genoemd wordt. Dit proces is afhankelijk van de voedselhoeveelheid, daglengte en temperatuur. De Russische dwerghamster verlaagd bij dit proces zijn lichaamstemperatuur naar pak weg 20 graden en gaat heel stil zitten. Op deze wijze wordt de stofwisseling met zo'n 30% verlaagd. Dit proces begint in de natuur net voor zonsopgang en duurt slechts enkele uren (4-9 uur) en kan zich herhalen wanneer de omstandigheden niet gewijzigd zijn. Wanneer de daglengte langer wordt, stopt dit proces.
In het eerste levensjaar van de Russische dwerghamster is het slechts een korter daglicht voldoende om torpor te krijgen. Daarna is het eveneens afhankelijk van een lagere temperatuur. Maar het kan ook optreden op moment dat er onvoldoende voer aanwezig is.
Wanneer je dit bij een in gevangenschap gehouden dwerghamster ziet, denk je heel snel dat je dwerghamster aan het overlijden is. Dit omdat hij zo koud aanvoelt en soms een beetje beeft. Beste is om de dwerghamster in je handen te houden en zachtjes blaast zodat hij geleidelijk opwarmt.