Blog over hamsters

Gisteren heb ik uitgebreid gereageerd op een topic dat gaat over fatty-eye probleem. Het lijkt mij ook zinvol om de reactie op mijn blog te plaatsen. Er zijn een aantal keuringen geweest waar een aantal Russische dwerghamsters afgekeurd werden omdat de oogspieren en vetweefsel bij de oogpunten zichtbaar werd. En het probleem fatty-eye zou een steeds groter probleem zijn.

Mijn (iets aangepaste) reactie:

Als eerst wil ik graag opmerken dat we moeten voorkomen dat we verschillende problemen tegelijk bespreken en alles op één hoop gooien. Zo kan één dikke oog inhouden dat een tumor achter het oog groeit.

De Russische dwerghamster kent van nature een mechanisme waarbij de ogen boller en groter worden. Dit bij stress / spanning en op momenten dat het licht intenser wordt. Zo zijn er Rusjes die bij het krijgen van een lekkernij hun oogjes iets opzetten. Wanneer je met een willekeurige Russische dwerghamster naar buiten loopt (vooral in de maanden juni-juli-augustus) en op de oogjes let, zal je zien dat in regelmaat de oogjes boller worden. Dit zowel bij nageslacht van wildvang als bij onze tamme lijnen.

Wanneer de oogjes boller worden dan is zowel aan de voorkant als aan de achterkant mogelijk dat de oogspieren zichtbaar worden. De oogspieren hebben bij normaal gekleurde ogen een blauwe kleur. Bij ogen met een rode kleur kan door de pigment mutatie deze spieren roder van kleur zijn. Achter de spieren zit vetweefsel dat witgrijs van kleur is. Wanneer de ogen wat meer boller worden, kan het zijn dat in de achterhoek van de ogen een wit puntje zichtbaar wordt. Bij nageslacht van wildvang is dit bijna niet het geval. Dat kent verschillende redenen. De exemplaren afstammen van wildvang en die niet op uiterlijk geselecteerd zijn, kennen een spitse kop. De geselecteerde tamme lijnen daarvan zijn is op de kopvorm geselecteerd: naar een volle kop. Wij zien graag een “hamsterkop” in plaats van een “muizenkop”. Daarnaast kent de zuiver, niet gehybriseerde, Russische dwerghamster een ronde bolle oog. Rondom het oog is eveneens rond. Bij veel gefokte exemplaren zie je een ronde oog met een ovale oogkastvorm. Door deze oogkastvorm zijn de oogspieren en vetweefsel sneller te zien.

Wanneer een Russische dwerghamster bij andere situaties dan intens licht verschil de ogen opzet, noemen wij dit plopogen. In erge vorm zie je het witte bij de oogspieren en bij zeer ernstige gevallen zelfs wat rood van de bloedvaten. Enerzijds een natuurlijk mechanisme, maar anderzijds kan door selectie van oog- en kopvorm zorgen voor een niet wenselijk effect. Zichtbaar worden van oogspieren is geen probleem, zichtbaar worden van iets wit mag soms gebeuren, zichtbaar worden van bloedaders is onwenselijk.

Fatty eye is niet hetzelfde als plopogen. Het Engelse woord ‘fatty’ zegt het al: vettig. Met fatty eye wordt bedoeld dat er achter de oogspier een groter hoeveelheid vet zit dan wenselijk is. Als je voorbeelden wilt zien, google dan op afbeeldingen met de zoekterm ‘fatty eye’ en je zult vele voorbeelden zien bij zowel cavia’s, hamsters als bij mensen. Echter bij een aantal foto’s wordt bij de hamster de huid naast de oog met de duim weggetrokken. Dit is niet de manier van beoordelen en is niet aan te bevelen. Dit zorgt ervoor dat je altijd de oogspieren en de natuurlijke vet ziet.

Bij fatty eye is er, zonder dat de Russische dwerghamster plopogen heeft, bij de oogpunten een zichtbare verdikking. Bij normaal gedrag onderzoekt de Russische dwerghamster de omgeving en beweegt daarbij de oogbollen. Daarbij komt bij fatty eye in de oogpunten naast de oogspieren eveneens het vet zichtbaar. Dit kan ook komen door een verkeerde oogkastvorm waarbij de hoeveelheid vet wel normaal is, maar bij normaal bewegen zichtbaar wordt.

Mijn vermoeden is dat plopogen en fatty eye in regelmaat door elkaar gehaald worden. Op Exoknaag december 2015 is door de keurmeester Aly diverse Russische dwerghamsters afgekeurd omdat het witgrijze vetweefsel / spieren zichtbaar werd. Een aantal gevallen hadden dit witgrijze vetweefsel bij hun ogen direct na het uithalen uit hun transportkooitje. Een aantal kregen het tijdens het keuren. De Russische dwerghamster zet bij spanning van nature de oogjes op en worden de oogbollen wat groter. Wanneer de Russische dwerghamster niet veel op de hand is geweest, kan dit bij de keuring gebeuren. Tevens werd op die dag direct onder de TL lamp gekeurd.

Is het zichtbaar worden van de oogspieren en de witte kleur naast de oogspieren nieuw? Nee. De Nederlandse Knaagdierenfokkers Vereniging (NKV, voorheen NMC) hield vroeger alle keuringen binnen op één moment na. Dat was namelijk de clubkeuring op de school in Barneveld. Jaren geleden viel de fokkers op dat wanneer daar gekeurd werd, de oogspieren duidelijk zichtbaar waren. Als je terug kijkt, dan heeft dit de volgende redenen: er wordt in de maand juni gekeurd met mooi weer, deels buiten en deels bij de grote ramen zonder iets ervoor.

Laatste tijd zijn er meer keuringen op openbare plaatsen, op ander soort locaties dan wij gewend zijn en meer licht aanwezig is. De natuurlijke mechanisme wordt in werking gezet door zowel hoger lichtintensiteit als stress / spanning. Want de keurmeester hanteert de Russische dwerghamster op een ander manier dan de fokker doet plus het vervoer erheen, het zitten in een transportbakje en de temperaturen.

Fatty eye is aanwezig zonder enige spanning, zonder dat lichtintensiteit anders is. Het is iets anders dan plopogen. Er is bij fatty eye te veel vet bij de ooghoeken aanwezig.

Mijn advies aan keurmeesters is om te bepalen wat als normaal beschouwd moet worden en wat niet c.q. wat niet wenselijk is. Want hier gaat het om plopogen en fatty eye door elkaar. Het afkeuren heeft geleid tot vele reacties waaronder een Facebook bericht met een verschrikkelijke foto waarbij de ogen bijna kapot geknapt van zijn. Mijn voorkeur zou zijn dat wanneer een Russische dwerghamster tijdens het keuren plopogen krijgt, hij even terug gezet wordt in zijn transportbakje om even bij te komen en even aan de lichtintensiteit te wennen.

Daarnaast kan er sprake zijn van een gerstekorrel. Dit kan op fatty eye lijken, maar meestal zit een gerstekorrel boven of onder een oog en niet in de ooghoek.

Foto’s Exoknaag december 2016

Voorbeelden van mogelijk gevallen van fatty eye:



Als je heel goed kijkt, zie je achter het linker oogje iets zitten:


En dat zie je bij normaal bewegen dit eveneens terwijl de ogen niet groter van omvang zijn:




En onderstaand hoeft geen fatty eye te zijn, maar kan veroorzaakt worden door de oogvorm. Deze is namelijk meer ovaal (en vergelijk met de foto daaronder met ronde ogen):


En een Russische dwerghamster met ronde ogen:


En hieronder een paar voorbeelden van plopogen

De foto's zijn achter elkaar gemaakt en je ziet dat de ogen eerst normaal waren en daarna uitpoppen. Daarna zijn de oogspieren en vetweefsel zichtbaar.







Op de clubkeuring NKV 2012 waarbij veel licht was en het was een warme dag. De foto’s zijn achter elkaar genomen t.b.v. de op dat moment gevoerde discussie:






En:




En hierboven zie je dat een Russische dwerghamster tijdens de clubkeuring eerst normale oogjes had en ineens de ogen groter en boller worden. Daarbij zijn de oogspieren zichtbaar.