Blog over hamsters

Vorige maand kreeg ik een mail gestuurd met nieuwe informatie inclusief link over satijnziekte dat bij cavia's voorkomt.

Link: http://www.caviaforum.nl/threads/chroni ... en.255038/

Ik heb in november 2005 hierover een artikel geschreven. Dit betreft het artikel:

Satijnziekte bij cavia's

Bij de cavia’s is ook een satijnfactor bekend. Satijnfactor zorgt ervoor dat de haren hol zijn. Dit zorgt ervoor dat het licht weerkaatst wordt waardoor er een glans ontstaat. De haren zijn in het algemeen ook fijner en zachter. Satijn is een recessieve mutatie (= er zijn twee genen nodig om het tot uiting te laten komen). Satijn kan in principe bij ieder caviaras voorkomen. Helaas komt bij cavia’s met satijnbeharing een ziekte voor welke ook wel satijnziekte genoemd wordt.

Wat is satijnziekte?

Satijnziekte, of wel medisch Osteodystrofie Fibrosa (OD) genoemd, is een stofwisselingsziekte waarbij geen nieuw calcium (kalk) in de botten wordt afgezet. Bij een gezonde cavia zijn de botten stevig genoeg om het lichaam te kunnen dragen en blijven de botten stevig. Dit omdat zowel calcium onttrokken wordt als calcium weer wordt teruggevoerd. Bij satijnziekte wordt er wel calcium onttrokken maar er komt op die plaatsen geen nieuwe calcium. In plaats van calcium wordt er bindweefsel afgezet. Hierdoor wordt het hele skelet week en zacht, het zwelt op en wordt instabiel.

Hoe is satijnziekte te herkennen?

Een cavia met satijnziekte kun je herkennen doordat hij langzamerhand gewicht verliest. Hij krijgt problemen met bewegen en gaat veel rusten waarbij de achterpoten vaak ontzien worden. Het lopen gaat pijn doen en de cavia gaat over tot “huppelen”. Uiteindelijk krijgt de cavia met satijnziekte verlammingsverschijnselen. De eerste symptomen treden vanaf ongeveer één tot twee jaar op. Ook kunnen zeugjes tijdens zwangerschap of vlak na de bevalling doodgaan. Een mogelijke verklaring is dat het calciumgehalte in het bloed te laag is.

Hoe kun je satijnziekte aantonen?

Als je vermoedt dat een cavia de satijnziekte heeft, kan je bij een dierenarts een röntgenfoto van de schedel en van de dij / bovenste deel van de achterpoten laten nemen. Volgens het onderzoek van Dr. Anja Ewringmann kan het beste een foto genomen worden van de heupgewrichten wanneer de cavia in rugligging ligt.

Ook kan een bloedtest helpen om de ziekte vast te stellen. Het calciumgehalte is verlaagd (8,2-12,0 mg/dl), het fosfaatgehalte is verhoogd (3,0-7,6 mg/dl) en er is een duidelijke verhoging van het alkalische fosfaat (55-108 iU/I).

Is satijnziekte te genezen?

Satijnziekte is niet te genezen en de symptomen kunnen niet bestreden worden. Daarom is het te adviseren om een cavia met satijnziekte in te laten slapen indien er mankementen optreden welke dieronvriendelijk zijn. De ziekte kan in latere stadium erg pijnlijk zijn!

In 1999 is aan de Universiteit van Berlijn een onderzoek m.b.t. deze afwijking gedaan. Uit dit onderzoek bleek dat de meeste van de ongeveer 60 onderzochte cavia’s met satijnbeharing ook de ziekte hadden. Het toedienen van calcium zorgde er niet voor dat de ziekte over ging of dat het ziekteproces vertraagde.

Hebben alle cavia’s met satijn ook satijnziekte?

Het blijkt dat niet alle cavia’s met satijn de ziekte hebben. De meeste cavia’s die voor satijn dragen hebben de ziekte in ieder geval niet, maar kunnen het wel doorgeven. Alles wijst er op dat de ziekte samenhangt met de dubbele vererving van de satijnfactor.

Hoe kun je beste satijn fokken?

Het schijnt dat de meeste cavia’s met satijnziekte uit de combinatie satijn x satijn komen. Daarom adviseren veel fokkers om NOOIT satijn x satijn te kruisen. Geadviseerd wordt om een drager satijn te kruisen met een drager satijn of een satijn. Hieruit zouden geen of minder cavia’s voort komen met deze ziekte. Juist hierover zijn de meningen zeer verdeeld. Zo zijn er fokkers die satijn fokken en zelf exemplaren hebben die ruim 6 jaar oud en gezond zijn, terwijl andere fokkers juist zowel uit combinaties satijn x satijn als drager satijn zieke exemplaren gefokt hebben. Genetisch gezien is het ook niet te verklaren dat alleen maar zieke exemplaren komen uit satijn x satijn en niet uit bijvoorbeeld satijn x drager satijn.

Daarom is het verstandig dat als je satijn wilt houden of fokken, je cavia’s koopt of gebruikt van goede ervaren fokkers die op de hoogte zijn van de satijnziekte. Vraag daarom altijd naar zijn fokervaring en de achtergrond van de cavia.

Ik heb een vraag! Ik zou graag meer over deze ziekte willen lezen! Waar kan ik terecht?

Er is voor dit probleem een website opgericht en deze is te vinden: http://www.satijncavia.nl/

© Martin Braak

Bronnen:
Informatie op de site van Caviarusthuis Knoevel.
Diverse sites van caviafokkers zoals Caviastal Larusca , De Grote Cavia en Cavia Valley Sweety.

Dit is een artikel van bijna 10 jaar geleden. Uit recente onderzoeken blijkt dat satijnziekte wordt veroorzaakt wordt door chronische nierfalen (secundaire renale hyperparathyreoïdie). Het gaat om te snel werkende c.q. constant gestimuleerde bijschildkleiren. Normaal zorgt deze klieren ervoor dat indien het calciumgehalte te laag is, een verhoogde dosis PTH (parathormoon) afgescheiden wordt. PTH zorgt ervoor dat de beenderen in het lichaam calcium afstaan aan het bloed. Indien het calciumgehalte in het bloed te hoog is, wordt er minder PTH gemaakt om de calciumspiegel te verlagen. Bij satijnziekte ontstaat na verloop van tijd echter, door de blijvende stimulatie van de bijschildklieren, een toename van het functioneel actieve bijschildklierweefsel met een overproduktie van parathormoon (PTH). En daardoor wordt er meer calcium van de beenderen afgestaan. En daardoor worden deze cavia's op den duur mank.

Uit onderzoek blijkt niet alleen satijn cavia's hier last van te hebben: alle cavia's ouder dan 4 jaar kunnen dit oplopen. Toch lijkt het erop dat cavia's met satijn een korter levenslengte te hebben evenals een alger lichaamsgewicht. Echter statistisch gezien was er geen verschil tussen de niet satijnen en wel satijnen met betrekking tot het voorkomen van mankheid en tandproblemen.

Ik citeer de meest voorkomende doodsoorzaken bij satijnziekte:
- verworven tandproblemen waardoor ze niet meer kunnen eten;
- nierblokkade of urethraobstructie door eiwitplug (plotse dood bij beren);
- hypocalcaemie (spasmen of plotse dood);
- immunosuppressie door beenmerg aantasting (dood aan triviale infecties);
- hartproblemen.

Citaat: "De resultaten suggereren dat het satijnsyndroom bestaand uit renale hyperparatyreoidie en osteodystrofie niet specifiek is voor satijncavia’s. Het kan bij verschillende diersoorten en bij de mens voorkomen. Kortom: satijncavia's zijn absoluut niet de enige groep die er last van kan krijgen. In tegendeel, nierproblemen zijn de plaag van bijna alle oude cavia's."

Mijn dank aan Fabienne, moderator van het caviaforum, en Eva Stoffels Marumoto BV, bron van haar topic.

Een persoonlijke aanvulling: uit recent onderzoek is gebleken dat door selectie op tamheid de bijnieren beïnvloed worden.

Link: http://www.npowetenschap.nl/nieuws/arti ... afeld.html

Citaat: "Een belangrijke reden waarom huisdieren tam zijn, is omdat ze kleinere bijnieren hebben, de organen die het stresshormoon aanmaken. Hierdoor hebben ze minder stress in het bijzijn van mensen. In de nieuwe theorie, die gepubliceerd is in het wetenschappelijke tijdschrift Genetics, beschrijven de onderzoekers dat de mens in de loop der tijd dieren heeft geselecteerd met kleinere bijnieren.".

Misschien is bij cavia's, door selectie op tamheid, de nieren zodanig beïnvloed / gewijzigd zijn dat dit ontstaan is.