Blog over hamsters

Vanochtend bij de verzorging glipt een kooi door mijn hand. Schrik!, ik kan het net nog opvangen. De bodembedekking was naar één kant opgeschoven en ik zag twee Russische dwerghamsters verschrikt kijken. Ze hadden totaal geen geluid gemaakt. Maar wat ruik ik? Rotte eieren geur.

De Russische dwerghamster heeft twee klieren en die heten liphoekklieren. Deze twee klieren scheiden een stofje uit dat ruikt naar rotte eieren geur. Ik dacht altijd dat dit bij het krijsen aangemaakt zou worden. Dan zie je de witte klieren opgezet worden. Maar blijkbaar kan het ook zonder het krijsen.

Ze doen dit omdat wanneer ze in het wild door vijanden aangevallen worden, ze een geur verspreiden dat ze niet meer lekker zijn. Dieren die denken ow een lekker hapje, denken dan ineens ow wat vies. En gaan dan weg. Een zeer goede manier om te overleven.

Eind jaren '80, begin jaren '90 hebben wetenschapper dit onderzocht. De Roborovski dwerghamster, de Campbelli dwerghamster en de Russische dwerghamster hebben deze klieren. Dit zou kunnen betekenen dat deze drie dwerghamsters een gemeenschappelijk voorouder hebben. Terwijl de Roborovski dwerghamster genetisch erg verschilt van de twee ander soorten. De klieren bevinden in de hoeken waar de boven- en onderlip bij elkaar komen. De klieren zijn direct bij de geboorte aanwezig en groeien in de eerste 10 dagen het sterkst.

Uit de klieren komt een vies stinkend wit geel goedje. De chemische samenstelling is complex en bestaat uit meer dan 35 verschillende vluchtige stoffen. Ze hebben maar 35 gelokaliseerd, maar waarschijnlijk bestaat uit nog meer stofjes. Onder deze stofjes zit onder andere diwaterstof-sulfide, trimethylamine en boterzuur. Ook bevat de afscheiding heel veel vitamine B12. In de klieren zitten bacteriën met name Streptococcus faecium en Microbacterium oxydans. Deze bacteriën zijn betrokken bij de uiteindelijke vorming en samenstelling van de klierafscheiding.

De klieren zijn van groot belang. Niet alleen voor de verdediging. Wanneer de klieren namelijk verwijderd worden, groeien de dwerghamsters veel slechter. En gaan er meer jongen dood aan onder andere bacteriële darminfecties en aan overmatige gasvormingen in de darmen. Ook duurt het langer dat ze geslachtsrijp zijn. Het immuunsysteem ging bij deze experimenten achteruit. Dit komt omdat de bacteriën die in de liphoekklieren voorkomen ook een belangrijke rol spelen in de vorming van de uiteindelijke darmflora.



Bron: Liphoekklieren bij dwerghamsters, artikel geschreven door Dr. Marcel AG van der Heyden in 2009.