vrijdag, 29 januari, 2010, 1:43 pm
Ik ben blij dat je deze wetenschapper hebt horen praten over dit onderwerp. Helaas wordt binnen de fokkerswereld (van om het even welk dier) veel pseudowetenschap beoefend. Hetgeen ervoor zorgt dat hele bloedlijnen verketterd worden omdat er een "erfelijke" ziekte in zou zitten. Triest... En zo zie ik veel meer medische en wetenschappelijke mistanden...maar goed ivm je blog zal ik ingaan over wat ik denk over kanker bij kleine knagers, en in het bijzonder dwerghamsters.
Alle kankers zijn genetisch. Het is een fout in het DNA die cellen ongebreideld laat muteren. De rem is weg en er is geen balans meer tussen het aantal cellen wat afsterft en het aantal nieuwe cellen wat erbij komt. Hierdoor ontstaan clusters van woekerende cellen, zogenaamde tumoren. Delen hiervan kunnen op reis gaan door het lichaam en elders nieuwe clusters vormen. Dit noemen we uitzaaiingen.
De fouten die in het DNA ontstaan komen vaak voor uit ouderdom. Net zoals oude mensen vergeetachtig kunnen worden, zo wordt ouder DNA ook "vergeetachtig" over het aantal delingen wat het moet maken om het verlies van afgestorven aantal cellen op te vangen. Dit is ook een mutatie (net zoals DNA kan muteren om een nieuwe kleur te vormen). Maar deze mutatie is vaak een "niet germeline" mutatie. Dat betekent dat deze mutatie niet erfelijk is. Behalve door ouderdom kunnen niet germeline mutaties ontstaan door celschade. Celschade kan ontstaan door invloeden van buitenaf zoals straling, verkeerde/giftige voeding en zo nog een aantal factoren. Celschade kan ook van binnenuit ontstaan doordat het lichaam gedwongen wordt op een sneller tempo nieuw weefsel aan te maken (bijvoorbeeld bij darmpoliepen) waardoor het weefsel een littekenweefsel gaat vormen en dit gaat woekeren en uiteindelijk tumorvormend wordt.
Deze laatste twee zaken maken het vaststellen van de erfelijkheid van kanker ook zeer moeilijk. Als een familie dieren bijvoorbeeld consequent de verkeerde voeding krijgt (dit kan onbewust zijn, want onze voeding is slechts een surrogaat voor de voeding die de dieren in het wild eten)kan hierdoor de hele groep jong kanker krijgen, waardoor het een erfelijk feit lijkt, terwijl het om een externe oorzaak gaat. Bij schade van binnenuit is hetzelfde probleem aanwezig.. Een hele familie dieren kan gevoelig zijn voor darmpoliepen, waardoor sommige dieren jong kanker ontwikkelen. Hierdoor lijkt de kanker erfelijk, terwijl het de darmpoliepen zijn die erfelijk zijn en de kanker hier "slechts" een reactie op is.
Een aantal manieren om de juiste oorzaak enigszins te achterhalen is aanwezig, zelfs voor mensen zonder enige wetenschappelijke achtergrond. Bij inteeltkruisingen moet men namelijk een toenname van de gevallen zien als het om een erfelijke variant gaat. Hierbij is een inteeltkruising niet voldoende omdat hierbij toevalsfactoren een rol kunnen spelen. Afhankelijk van het dier zou ik tot 5 inteeltkruisingen aanraden om te achterhalen of de oorzaak erfelijk zou kunnen zijn.
Een tweede manier om te kijken of er interne factoren aanwezig zijn die celschade kunnen hebben opgeleverd, welke debet kan zijn aan de kanker, is om sectie te doen. Sectie is duur, maar voor diegene met een sterke maag en een microscoop valt het zelf aan te leren. Voor een bloedbeeld zal echter labwerk nodig zijn.
Een manier om externe oorzaken uit te sluiten is door enkele van de dieren bij een andere fokker met ander voer en andere bodembedekking etc etc onder te brengen en die te vergelijken met een groep die in eigen beheer blijft. Als het aantal gevallen in de twee groepen enorm uiteen loopt is er kans dat een externe oorzaak voor de kankergevallen zorgt.