Sociaal en solitair

Je hebt dwerghamsters die het leuk vinden om koppelgewijs of samen in een groep te leven. En je hebt (dwerg)hamsters die alleen willen leven. Dit wordt met de woorden sociaal en solitair aangeduid. Solitair betekent dat een hamster niet in het gezelschap van anderen wil leven. Het woord komt van het Latijnse woord solus. Dat betekent 'alleen'. Sociaal betekent het tegenover gestelde. Sociaal betekent dat een hamster koppelgewijs of groepsgewijs kan leven.

De in Nederland als huisdier gehouden korststaart dwerghamsters zijn allemaal sociale dieren. Maar tussen de soorten zitten grote verschillen. De Russische dwerghamster is een echte koppeldier. Dit betekent dat hij goed samen met een partner van het ander geslacht kan leven. Echter wanneer je ze in gevangenschap in een groep houdt, dan gaat dit meestal mis. Vaak gaat het mis op het moment dat ze geslachtsrijp en paarrijp worden. Ze beginnen te piepen en te krijsen en dat is een voorteken dat het mis gaat. De Campbelli dwerghamster en de Roborovski dwerghamster kan je gemakkelijker in groepen houden. Maar dit is niet zonder risico. Het komt namelijk geregeld voor dat binnen een groep ruzies ontstaan. Binnen de groep onstaat een bepaalde rangorde en het kan gebeuren dat deze rangorde herschikt wordt. Dit gaat gepaard met vechten. En dit kan zelfs dodelijk aflopen!

De Chinese dwerghamster is solitair. Dit betekent niet dat ze per definitie elkaar niet dulden. Als je een koppel Chinese dwerghamsters vanaf jongs af aan samen houdt, kan het redelijk goed gaan. Fokkers zetten een mannetje en vrouwtje bij elkaar wanneer ze nog maar 3,5-5 weken oud zijn. Dit komt omdat ze op volwassen leeftijd heel moeilijk te koppelen zijn. Dan laten ze echt zien dat ze solitair zijn. Maar ondanks heel vroeg bij elkaar zetten, zie je geregeld dat later de vrouw de man verjaagd. Ook het samen houden van mannetjes kan goed gaan. Meestal gaat meerdere vrouwtjes bij elkaar mis. Het samenzetten en houden moet in overleg met de fokker gebeuren omdat het afhankelijk is van de familielijn. In de '80 jaren was het heel lastig om met Chinese dwerghamsters te fokken omdat ze elkaar niet dulden. Maar de fokkers zijn succesvol geweest om op het sociale karakter te selecteren en de huidige lijnen zijn veel socialer geworden.

De Syrische hamster is een echte solitair dier. Hij wenst absoluut geen gezelschap. Het is absoluut niet te adviseren om twee of meer Syrische hamsters samen te houden. Op jonge leeftijd gaat het wel goed. Daarom zie je in de dierenwinkel dat ze wel bij elkaar zitten. Maar op het moment dat ze in de pubertijd komen, dan kan het elk moment mis gaan. Dan dulden ze elkaar niet en gaan ze vechten. Ook bij deze soort zijn er uitzonderingen, maar dit zijn uitzonderingen op de hoofdregel.

Toch gaat in gevangenschap niet altijd goed om dwerghamsters die sociaal van karakter te zijn, samen te houden. Het gaat in regelmaat fout. Het samenhouden van meerdere dwerghamsters in een grote kooi, kan namelijk tot problemen leiden. Ze kunnen afzonderlijk in slaap vallen en nadat ze wakker worden vreemden van elkaar zijn. Een te kleine kooi kan leiden dat bij onenigheid de dwerghamsters geen eigen plekje hebben. Ook het apart uithalen kan tot problemen leiden. Stel je maar eens voor dat je net wat chips gegeten hebt en dat je één dwerghamster uit de kooi haalt. Je besmeurt de dwerghamster met geur en vet. Na het terugzetten ruikt de uitgehaalde hamster anders. En dat kan consequenties hebben. Bij de Roborovski dwerghamsters zie je vaak in de wintermaanden dat er ruzies ontstaan. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de paringsdrang en de rangorde binnen de groep. Bij de Roborovski's komt het voor dat de zwakkeren of exemplaren die niet tot de groep mogen horen, verstoten worden. In het wild leven Roborovski dwerghamsters in kleine groepjes. In het wild fokt een nieuwe generatie pas tijdens of na een koude periode (dus in of na de winter) en dat betekent dat de groep groter wordt. De groep moet voor deze nieuwe geboortegolf opgesplist worden.

Alle kortstaat dwerghamsters zijn gemakkelijk koppelgewijs man-vrouw te houden en mee te fokken. Campbelli’s en Roborovski’s kunnen zelfs in trio’s of groepsgewijs mee gefokt worden. Het koppelen van twee verschillende geslachten kortstaart dwerghamsters levert meestal weinig problemen op. Het koppelen van twee volwassen Russische dwerghamsters van hetzelfde geslacht is echt niet mogelijk. Ze gaan meestal direct over tot een groot gevecht. Maar bij de Campbelli en de Roborovski dwerghamster ligt het iets anders. Daar is het afhankelijk van de dieren zelf. Het kan goed gaan, maar ook mis gaan met alle consequenties van dien. Daarom is het beste om dit altijd in overleg met de fokker te doen. En indien ze uit een dierenwinkel komen, dan is het beste om hier niet aan te beginnen.


Wil je twee of meer dwerghamsters samen houden, dan kan je het beste dwerghamsters nemen uit hetzelfde nest of jonge exemplaren van vier weken oud bij elkaar zetten. Hoe ouder ze zijn, hoe groter het risico dat het mis kan gaan. Een groep dwerghamsters in een dierenwinkel wil niet altijd zeggen dat ze uit een zelfde nest stammen. Wees daar voorzichtig mee en vraag de verkoper naar het adres van de fokker om zo na te vragen of ze uit hetzelfde nest komen. Houd je ze samen, dan kan je het beste niet voor een paar uur lang gescheiden. Want op het moment dat je ze weer bij elkaar zet, kunnen er flinke ruzies ontstaan. Ze herkennen elkaar dan niet meer.

Alle hamstersoorten kunnen op zeer jonge leeftijd heel gemakkelijk bij elkaar gehouden worden. Je kunt zelf jongen tussen week drie tot en met vijf weken oud van verschillende nesten bij elkaar zetten en houden. Maar let op dat je dit niet al te lang doet! Want hamsters kunnen al op zeer jonge leeftijd geslachtsrijp en paarrijp worden. Bij de Syrische hamsters zijn gevallen bekend dat jonge exemplaren van vijf weken oud gedekt zijn. Daarom kan je het beste Syrische hamsters op geslacht gescheiden houden op het moment dat je ze bij de moeder weghaalt. Bij de dwerghamstersoorten duurt het meestal wat langer voordat ze gaan paren en kan je ze langer zonder problemen bij elkaar houden. Maar zet nooit vrouwelijke jonge exemplaren bij wat oudere mannelijke exemplaren, want vindt de dekking vaak veel te vroeg plaats.

Ongeacht of een hamster sociaal is, kan het absoluut niet samen leven met een ander soort hamster of dier. Het is dus echt niet mogelijk om een Roborovski samen met een Campbelli dwerghamster te houden. De verschillende soorten zien elkaar als vijanden. Pas dus op dat je geen Syrische hamster bij een dwerghamster in de buurt laat komen. Want bij een gevecht wint hij in enkele seconden. Ook met tamme ratten moet je goed uitkijken. Ook al lijken zij zo lief en zijn ze zo sociaal. De dwerghamster is voor de tamme rat voedsel.